Nawyk zdrowego uśmiechu – jak mądrze budować go w pracy higienistki stomatologicznej?

Lekarz stomatolog kieruje pacjenta na higienizację i liczy, że pacjent wyjdzie nie tylko czysty, ale i wyedukowany. Pacjent z kolei oczekuje szybkiego usunięcia kamienia i jak najszybszego rozpoczęcia leczenia zębów. A my - higienistki - wiemy, że higienizacja to nie to samo co usunięcie kamienia.

Higienistka też wie, że edukacja i motywacja pacjenta nie kończy się na jednej wizycie. Zmiana nawyków higienicznych i wdrożenie indywidualnych przyborów do higieny to proces.

Dla nas to początek długofalowej pracy nad zmianą nawyków higienicznych, w której towarzyszymy pacjentowi krok po kroku. To nie jest „jednorazowy zabieg”. To relacja, edukacja i proces, który – jeśli dobrze poprowadzimy – realnie zmienia życie pacjenta, buduje zaufanie i lojalność do całego zespołu.

Nawyki w świetle badań naukowych

Warto pamiętać, że formowanie nawyku to nie magia 21 dni – choć ten mit wciąż krąży w internecie. Badanie Lally i wsp. (2010) pokazuje, że przeciętny czas potrzebny do wyrobienia nawyku wynosi 66 dni, ale może wahać się od 18 do nawet 254 dni, w zależności od trudności nawyku i osobowości pacjenta¹. To dla nas ważna wskazówka: nie możemy oczekiwać cudów po jednym instruktażu!

Co więcej, najskuteczniejsze jest powtarzanie czynności w stałym kontekście (np. szczotkowanie po śniadaniu), a regularne wizyty kontrolne pomagają pacjentowi utrzymać motywację².

Tak więc trzeba dać sobie nawzajem trochę czasu zanim ocenimy czy dany pacjent z nami współpracuje, czy jest zmotywowany lub czy jest gotowy na bardziej zaawansowane leczenie, np. implantologiczne. 

reklama marka własna

Jak my, higienistki, możemy wspierać pacjenta w budowaniu nawyku zdrowego uśmiechu?

✔️ Bądź cierpliwa – nie każdy od razu nauczy się oczyszczać górną ósemkę. Czasem potrzeba 3–4 wizyt, by pacjent opanował technikę.

✔️ Trenuj razem z pacjentem – instruktaż w jego ustach jest skuteczniejszy niż pokaz na modelu.

✔️ Stosuj zasadę małych kroków – jedna zmiana na raz zwiększa szansę na sukces.

✔️ Chwal każdy, nawet najmniejszy postęp – pozytywne wzmocnienie buduje relację i motywuje do kolejnej wizyty.

✔️ Korzystaj z technologii – aplikacje szczoteczek elektrycznych są świetnym narzędziem do monitorowania nawyków i rozmowy o postępach. Śledź postępy z pacjentem, niech on zdobywa medale za umyte zęby, a Ty w nagrodę za cały miesiąc przygotuj miłą niespodziankę w gabinecie. 

✔️ Bądź empatyczna – trudności w utrzymaniu nawyku mogą wynikać z problemów życiowych, nie z braku zaangażowania. Zapytaj, co stoi na przeszkodzie.

✔️ Podkreślaj znaczenie profilaktyki domowej – to, co pacjent robi sam w domu, jest kluczowe. My możemy pomóc, ale efekt zależy od niego.

Jak planować wizyty edukacyjne?

Przy zapaleniu dziąseł: średnio 2–3 spotkania edukacyjne, potem kontrola co 4 miesiące. Przy zapaleniu przyzębia: średnio 3–5 wizyt, potem cykliczne kontrole co 4–6 miesięcy.

Pamiętaj – my, higienistki, jesteśmy łącznikiem między pacjentem a lekarzem. Nasza cierpliwość, wiedza i umiejętność motywowania to fundament skutecznego leczenia.

Na koniec – bądźmy dla siebie dobre

Dajmy sobie czas – pacjentowi, sobie i zespołowi. Nie da się tego przeskoczyć ani skrócić. Zmiana nawyków to nie sprint, ale maraton. Dlatego – drogie higienistki – oddychajcie głęboko, bądźcie dumne z małych kroków Waszych pacjentów i świętujcie każdy uśmiech, który dzięki Wam staje się zdrowszy.

Powodzenia – idziemy w tym razem!

_____

1. Lally, P., van Jaarsveld, C. H. M., Potts, H. W. W., & Wardle, J. (2010). How are habits formed: Modelling habit formation in the real world. European Journal of Social Psychology, 40(6), 998–1009.

2. Gardner, B., Lally, P., & Wardle, J. (2012). Making health habitual: the psychology of ‘habit-formation’ and general practice. British Journal of General Practice, 62(605), 664–666.